در مبحث طراحی سایت اصطلاحات متنوع زیادی میشنویم که یکی از رایج‌ترین آنها عبارت‌های طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری است. این دو عبارت بسیار شبیه به هم هستند و اکثر اوقات افراد معنا و تعریف آنها را با یکدیگر اشتباه میگیرند. در این مقاله قصد داریم تا یک بار برای همیشه مفهوم این دو عبارت را برای شما به طور واضح تعریف کنیم. همچنین به برسی تفاوت‌های این دو میپردازیم.
موضوع مهمی که درباره‌ی طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری وجود دارد این است که شما نمیتوانید برای پروژه خود یکی از آنها را انتخاب کنید و صرفا بر روی یکی از دو موارد تمرکز کنید و توقع داشته باشید که نتیجه خوبی دریافت کنید. مهم‌ترین نکته درمورد استفاده از این دو این است که باید در کنار یکدیگر باشند. زیرا جدا از هم معنایی ندارند!
تصور کنید که تجربه خوردن یک کاسه سوپ همان تجربه کاربری در سایت باشد. آنگاه طراحی رابط کاربری در طراحی سایت همانند یک قاشق است، زمانی که میخواهید سوپ که همان محتوای سایت است را بچشید. باید با استفاده از یک ابزار امکان استفاده از آن سوپ برای شما فراهم شود. این کار وظیفه‌ی رابط کاربری است. بنابراین شما برای خوردن سوپ (تجربه کاربری ) به کمک قاشق (رابط کاربری) نیاز دارید تا سوپ (محتوای سایت ) را بچشید.
در ادامه بیشتر به موضوع مکمل بودن طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری میپردازیم. همچنین در انتهای این مقاله مزایا و اهمیت تجربه کاربری و رابط کاربری را برایتان توضیح میدهیم بنابراین تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تجربه کاربری UX چیست؟
طراحی تجربه کاربری یا همان UX مخفف عبارت “User exprience” است. اگر بخواهیم طراحی تجربه کاربری را در قالب یک جمله تعریف کنیم باید بگوییم:
کاربری که وارد سایت شما میشوند صرفا برای دیدن نمای سایت وارد صفحه نشده است. کاربر برای استفاده از خدمات سایت از آن بازدید میکند، در این حالت میگوییم که کاربر در تعامل با المان‌های صفحه است. به نحوه‌ی تعامل کاربر با سایت، تجربه کاربری گفته میشود.
اگر دیگر مقالات ما مانند “17 اشتباه مهلک در طراحی سایت“ و یا “نکات طراحی سایت با اسکرول طولانی“ را مطالعه کرده باشید درون آنها این اصطلاحات را مشاهده خواهید کرد.
برای مثال در یکی از این مقالات توضیح دادیم که کاربر زمانی که وارد سایت شما میشود به دنبال راه‌هایی میگردد که بتوانند در سریع‌ترین و آسان‌ترین حالت ممکن به خواسته اش دسترسی پیدا کند. یکی از این راهکارهایی که میتوانید برای ایجاد این دسترسی‌ها استفاده کنید، فیلدهای جستجو هستد که به کاربر در پیدا کردن خواسته اش کمک میکند. اینکه شما این ابزار را در وب سایت خود قرار دهید و کاربر به راحتی با تایپ یک عبارت و فشردن دکمه جستجو به راحتی و بدون اتلاف وقت به نتیجه برسد یک “تجربه کاربری” عالی برای او به دنبال خواهد داشت.
بنابراین میتوان گفت که طراحی تجربه کاربری شامل موارد و فعالیت‌هایی است که طراحان برای راحتی و ایجاد احساس رضایت و لذت کاربران در سایت فراهم میکنند. نحوه تعامل کاربر با وب سایت شما اهمیت زیادی دارد زیرا اگر کاربر تجربه کاربری خوبی را پشت سر گذاشته باشد باز هم به صفحه شما باز میگردد و این بازدیدهای متعدد به موتورهای جستجو این خبر را کیدهد که سایت شما از سطح کیفیت بالایی برخوردار است و بهتر است به دیگر کاربران نیز آن را به عنوان یک انتخاب عالی پیشنهاد دهد.
طراح و متخصص تجربه کاربری کیست؟
در این قسمت به مجموع وظایف یک طراح تجربه کاربری میپردازیم. این بخش را با دقت مطالعه کنید تا کاملا به تفاوت‌های طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری پی ببرید.
مهم‌ترین ویژگی که یک متخصص طراحی تجربه کاربری باید داشته باشد، شناخت تمامی تجربه‌های کاربران است. این موضوع را باید بدانید که کاربران سلیقه‌های مختلفی دارند و همین نکته بخش سخت کار آنها است. زیرا باید با توجه به این تفاوت سلیقه‌ها، برای ایجاد یک تعامل بی‌نقص بین کاربر و المان‌های سایت، یک استراتژی استاندارد طراحی و پیاده سازی کند. در نهایت بعد از طراحی استراتژی استاندارد باید مطمئن شود که کاربر در تعامل با وب سایت دچار هیچگونه مشکلی نمیشود. به همین دلیل باید کارهای زیادی انجام دهد که در ادامه آنها را به صورت موردی به شما معرفی میکنیم.
شرح وظایف طراح تجربه کاربری:
- تجزیه و تحلیل رقبا
- برسی رفتارهای مشتریان سایت
- تحقیق بر روی نیازهای کاربران و روش‌های تاثیرگذاری بر روی آنها
- طراحی یک استراتژی برای معرفی برند تجاری و معرفی و تفسیر اهداف آنها یا محصولات و خدمات آنها
- ایجاد تعاملات جذاب در صفحه مانند جلوه‌های حرکتی و انیمیشن‌ها
- درک معیارهای کسب و کارها و ترسیم نحوه اثرگذاری طراحی در عملکرد کاربر
- راهنمایی کاربر جهت حرکت در مسیر صحیح هنگام کار با محصول
- طراحی یک اولیه و آزمایش بر روی آن
- هماهنگ بودن با طراحان رابط کاربری و توسعه دهندگان سایت
استراتژی یک متخصص طراحی تجربه کاربری شامل چند بخش اصلی است؟
استراتژی طراحی تجربه کاربری به طور کلی دارای 3 بخش اصلی و مهم به شرح زیر است:
- Wire Frame: این بخش اولین مرحله‌ی استراتژی طراحی تجربه کاربری است که شامل طراحی و ترسیم ویژگی‌ها و امکانات کلیدی و اصلی سایت میشود.
- refine: مرحله دوم شامل فرایند تست صفحات سایت و بازبینی و اصلاح ایرادات است.
- Mockup: در آخرین مرحله شکل نهایی طراحی شده به شکل موکاپ ارائه میشود. این آخرین مرحله از کار متخصص تجربه کاربری است و ادامه‌ی کارها که مربوط به ظاهر و زیبایی آن میشود به فرد دیگری که متخصص طراحی رابط کاربری است محول میشود.
طراحی رابط کاربری UI چیست؟
طراحی رابط کاربری یا همان UI مخفف عبارت “User Interface” است. طراحی رابط کاربری یک مفهوم قدیمی در طراحی سایت بوده است که به خاطر وجود تعریف طراحی تجربه کاربری در شناخت و تشخیص آن، افراد دچار اشتباه شده‌اند. طراحی تجربه کاربری موضوعی است که به تازگی به دلیل رفتار خزنده‌های موتورهای جستجو اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
دقت کنید طراحی تجربه کاربری جدید نیست اما جدیدا اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است!! اگر بخواهیم برای رابط کاربری یک تعریف بیان کنیم میگوییم:
از آنجایی که طراحی تجربه کاربر شامل مجموعهای از وظایف متمرکز بر بهینه سازی سایت برای استفاده‌ی همراه با لذت کاربران است، طراحی رابط کاربری نیز شکل، ظاهر، احساس و جذابیت سایت را نشان میدهد و مکمل تجربه کاربری است. اهمیت رابط کاربری در طراحی سایت بسیار زیادی است زیرا نشان دهنده‌ی احساس برند و اعتماد به برند در سایت است.
زمانی که کاربر وارد وب سایتی میشود باید از نظر ظاهری جذب سایت شود. همچنین باید امکانات و ویژگی‌های سایت به خوبی دیده شوند و چشم نواز باشند. همگی اینها مربوط به رابط کاربری و جز وظایف طراح رابط کاربری است.
طراح و متخصص رابط کاربری کیست؟
طراح و متخصص رابط کاربری وظیفه دارد تا محتوای سایت، شکل و ظاهر محصولات و خدمات را به گونه‌ای طراحی کند تا به ایجاد یک تجربه‌‌ی جذاب برای کاربر کمک کند. شرح وظایف یک متخصص رابط کاربری به صورت زیر است:
- نشان دادن احساس یک محصول به کمک طراحی ظاهر و شکل آن
- وظیفه برند سازی و توسعه گرافیک
- پیاده‌سازی تمامی نیازهای طراحی تجربه کاربری برای سایت
- اطلاع از روانشناسی کاربر و شناخت نیازهای کاربران و مشتریان
- آشنایی با مفاهیم رنگ‌ها و استفاده بهینه از آنها برای انتقال پیام سایت
- ارائه راهکارهایی برای طراحی تجربه کاربری بر اساس داده‌ها و با در نظر گرفتن نیاز کاربران و نحوه‌ی کار کردن عناصر سایت
- استفاده از ابزارهایی مانند فتوشاپ و ایلاستریتور برای طراحی بصری و ظاهر وب سایت
استراتژی یک متخصص رابط کاربری به چه شکل اجرا میشود؟
رابط کاربری به طور کلی شامل 3 بخش اصلی به شرح زیر است:
- Sense: این بخش شامل مجموعهای از عمل و عکس العمل‌های بخش‌های مختلف سایت در رابطه با استفاده کاربر از آنها است. (برای مثال نمایش سایت در نمایشگرهای مختلف با ابعاد متفاوت)
- Skin: این بخش شامل تمام تغییرات و ویرایش‌ها برای داشتن یک نمایش بصری و گرافیکی عالی و متناسب با موضوع سایت است. (برای مثال در وب سایت فروشگاهی دوربین‌های مدار بسته از رنگ‌های آبی برای ایجاد احساس امنیت استفاده میشود.)
- Makeup: شامل نکات و تکنیک‌هایی است که طراح برای ایجاد یک تجربه کاربری عالی از آنها استفاده میکند. (برای مثال استفاده از فونت مناسب برای کاربران موبایلی)
طراحی UI و طراحی UXمکمل یکدیگر هستند
یکی از طراحان برتر در حوزه طراحی سایت این گونه میگوید:
تجربه کاربری بدون رابط کاربری مانند یک بوم نقاشی خالی است که هیچ معنایی ندارد. همچنین یک رابط کاربری بدون تجربه کاربری همانند یک نقاشی بدون ایده است که هیچ تماشاگری ندارد.
این موضوع کاملا مشخص و واضح است که هر دوی اینها در کنار هم معنا و اهمیت پیدا میکنند. رابط کاربری و تجربه کاربری تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد و هر کدام کار خاصی را انجام میدهند و هر کدام از آنها یک تعریف جداگانه دارند. اما زمانی که وب سایت با یک طراحی عالی و حرفه‌ای خواهیم داشت که رابط کاربری و تجربه کاربری درکنار هم باشند و هر دو بی‌نقص اجرا شده باشند.
حتی اگر یکی از اینها دچار ایراد و ضعف باشد، مورد دیگر نمیتواند آن ایرادات را مخفی کند و یا بهبود ببخشد. بنابراین هر دوی آنها باید کاملا در راستای انتظارات و نیازهای کاربران اجرا شوند تا بتوانند یک طرح بی نقص، کامل، کاربرپسند نمایش دهند.
مزایای UI و UX برای کسب و کارها
زمانی که در ارائه یک محصول و یا یک برند هم رابط کاربری و هم تجربه کاربری حضور داشته باشند و وظایف خود را به خوبی انجام دهند، سایت موردنظر میتواند به راحتی تک تک کاربران را به مشتری تبدیل کند و آنها را همانند یک آهنربا به سمت محتوای سایت خود جذب کند.
درواقع کسب و کارها به کمک این دو میتوانند برند، محصولات، خدمات، توانایی‌ها و غیره را به کاربران معرفی کنند. زمانی که یک سایت دارای یک تجربه کاربری و رابط کاربری بی نقص باشد، درواقع به این معنی است که آن وب سایت توانسته است که خودش را به خوبی معرفی کند و پیام و هدفش را انتقال دهد.
همچنین یکی دیگر از مزایای بهینه سازی سایت با کمک نکات و تکنیک‌ها رابط کاربری و تجربه کاربری، رضایت موتورهای جستجو از سایت‌ها است. زمانی که طراح یک سایت به هر نحوی به فکر کاربران باشد و به دنبال ایجاد یک تجربه عالی از گشت و گذار در صفحاتش باشد، موتورهای جستجو نیز با دیدن این رضایت از طرف کاربران جایگاه بهتری را به این دسته از وب سایت‌ها میدهند.
دیده شدن بیشتر توسط موتورهای جستجو نیز به معنای ورود کاربران بیشتر و افزایش میزان فروش کسب و کارها است.
نتیجه گیری
رابط و تجربه کاربری هر دو یک تعریف و مفهوم منحصر به فرد دارند اما با توجه به تمام توضیحات این مقاله میتوان گفت که طراحی رابط کاربری با همان UI درواقع بخشی از تجربه کاربری یا همان UX است. در این مقاله سعی کردیم تا به شکل ساده‌ای روش کارها کردن طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری را برایتان توضیح دهیم. امیدواریم که به کمک این مقاله توانسته باشیم تفاوت این دو را به خوبی برایتان تعریف کرده باشیم.
به یاد داشته باشید که یک وب سایت زمانی میتواند موفق شود که ui و ux بی نقصی ارائه کند. امیدوارم از این مطلب لذت برده باشید. اگر درمورد تجربه کاربری و یا رابط کاربری نکته و یا تکنیکی استفاده کرده‌اید که از آن راضی بودید، خوشحال میشویم که آن را در بخش نظرات با ما نیز درمیان بگذارید.
